تحریم هواداران ایران در جام جهانی| ترامپ از جان جامعه ایرانی چه می‌خواهد؟

اقتصاد۲۴ - دولت ایالات متحده به رهبری دونالد ترامپ در اقدامی غیرمنتظره و بحث‌برانگیز اعلام کرد که هواداران تیم ملی ایران – همراه با هواداران هائیتی، سنگال و ساحل عاج – اجازه ورود به خاک آمریکا برای تماشای بازی‌های جام جهانی فوتبال ۲۰۲۶ را نخواهند داشت. این تصمیم که با استناد به «ملاحظات امنیت ملی» مطرح شده، به سرعت واکنش‌هایی از سوی جامعه جهانی، رسانه‌ها و کارشناسان سیاسی را به دنبال داشته است.

ممنوعیت ورودی برای هواداران؛ سیاست یا تبعیض؟

کاخ سفید به نقل از «اسپورت‑۲۴» اعلام کرده است که این ممنوعیت شامل هواداران عادی می‌شود و تنها افراد دارای مجوز رسمی مانند بازیکنان، کادر فنی و خانواده‌های مستقیم آنها می‌توانند وارد آمریکا شوند. ممنوعیت‌هایی که پیش از این در سابقه سیاسی آمریکا نسبت به برخی کشور‌ها دیده شده، این بار به‌طور مستقیم جامعه ایرانی را هدف گرفته و هزاران هوادار فوتبال ایران را از حضور در مهم‌ترین رویداد ورزشی جهان محروم می‌کند.

این تصمیم در چارچوب گسترش فهرست کشور‌هایی است که مشمول محدودیت‌های ویزای ورودی هستند؛ رویکردی که نوعی «دیپلماسی تبعیض‌آمیز» علیه ایرانیان به حساب می‌آید و سیاستمداران جمهوری‌خواه نزدیک به ترامپ از آن تحت عنوان «امنیت ملی» دفاع می‌کنند.

ترامپ و ایرانیان مقیم آمریکا؛ از سختگیری تا اخراج

ممنوعیت تازه در حالی اعلام شد که چند ماه اخیر شاهد موجی از اخراج‌ها و محدودیت‌های جدید علیه ایرانیان مقیم آمریکا بوده‌ایم. گزارش‌های متعدد رسانه‌ای از جمله واشنگتن پست و نیویورک تایمز حاکی است که زیر فشار سیاست‌های سختگیرانه دولت ترامپ، اخراج دانشجویان، کارگران ماهر و حتی خانواده‌های ایرانی در قالب بازبینی ویزا‌ها شدت گرفته است.

کارشناسان حقوق بشر این سیاست را بخشی از فشار سیستماتیک بر جامعه ایرانی در آمریکا می‌دانند: فشار‌هایی که نه بر اساس جرم یا تهدید واقعی، که بر اساس ملیت و گرایش کشور مبدا اعمال می‌شود. این رویکرد باعث شده تا بخش قابل توجهی از ایرانیان در آمریکا احساس تبعیض و ناامنی کنند.

واکنش‌ها؛ از فدراسیون‌های ورزشی تا دیپلماسی ایران

واکنش‌های جهانی به این تصمیم یک‌دست نبوده است. فدراسیون فوتبال ایران و برخی جریان‌های ورزشی خواستار بررسی حقوقی و حتی حمایت فیفا شده‌اند، چرا که به اعتقاد آنها ورزش عرصه‌ای فراتر از سیاست است و نباید ابزار محدودیت شود.

در داخل ایران نیز تحلیلگران سیاسی این تصمیم را تداوم رویکرد فشار حداکثری علیه تهران توصیف می‌کنند و معتقدند که ترامپ از هر ابزاری – حتی یک رویداد ورزشی جهانی – برای اعمال فشار استفاده می‌کند. برخی همچنین تاکید دارند که این اقدام مشابه ممنوعیت‌های پیشین در سفر، ورود سرمایه و تعاملات فرهنگی است و در مجموع تصویر بحران اعتماد و سیاست خصمانه میان دو کشور را تقویت می‌کند.

سیاست ترامپ یا نماد تداوم خصومت؟

به باور تحلیلگران، تصمیم منع هواداران ایران از ورود به آمریکا در قالب جام جهانی، نمایشی از نگاه کلان و خصمانه کاخ سفید نسبت به ایران نیست؛ بلکه ادامه رویکرد سیاسی دولت ترامپ برای محدود کردن فضای اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی میان دو کشور است.

در چند سال گذشته، محدودیت‌های ویزا، بازبینی‌های امنیتی برای ورود دانشجویان، سخت‌گیری‌های شغلی و افزایش نظارت بر مهاجران ایرانی مقیم آمریکا، همه مولفه‌هایی بوده‌اند که سیاستمداران آمریکایی نزدیک به ترامپ بر آن تأکید داشته‌اند. برای آنان، کنترل موج ورودی افرادی از ایران به خاک آمریکا – حتی در قالب رویداد‌های ورزشی – بخشی از استراتژی کلی امنیتی است.

منتقدان این سیاست می‌گویند ورزش نباید ابزار سیاست‌زدگی و تبعیض شود. به اعتقاد آنها، اقدام کاخ سفید نه تنها موجب تقویت وجهه آمریکا در میان ملت‌ها نمی‌شود، بلکه به گسترش نارضایتی و نگاه منفی نسبت به رویه‌های تبعیض‌آمیز واشنگتن دامن می‌زند.

نپذیرفتن هواداران ایران برای دیدن مسابقات جام جهانی ۲۰۲۶، صرفاً یک تصمیم ورزشی نیست؛ نمادی از تداوم فشار‌های سیاسی و امنیتی دولت ترامپ علیه جامعه ایرانی است؛ فشار‌هایی که از محدودیت‌های ویزا و اخراج‌ها آغاز شده و اکنون در ورزش و فرهنگ نیز ظهور یافته است.

اگرچه دولت آمریکا این تصمیم را به‌عنوان یک «ملاحظه امنیتی» توجیه می‌کند، اما در سطح بین‌الملل این اقدام را ابزاری برای تبعیض و پیچیده‌تر کردن روابط فرهنگی و اجتماعی ایران با جهان می‌دانند؛ موضوعی که باید دراماتیک‌تر از همیشه در مجامع حقوقی، ورزشی و دیپلماتیک بررسی شود.